Η Ιστορία και Εξέλιξη της Μεταμόσχευσης Μαλλιών

  • Επιστημονική επιμέλεια κειμένου: Dr. Κωνσταντίνος Μινωτάκης MD, PhD, Γενικός Χειρουργός

Η ιστορία της Μεταμόσχευσης Μαλλιών ξεκινάει το 1939 όταν ο Ιαπωνέζος οφθαλμίατρος Okuda δημοσίευσε για πρώτη φορά τα αποτελέσματά του στην αντιμετώπιση της Γυροειδούς Αλωπεκίας τριχωτού, φρυδιών και άνω χείλους με Μεταμόσχευση Μαλλιών.

Η μέθοδος που χρησιμοποίησε ο Okuda το 1939 ήταν η αφαίρεση μικρών κυλινδρικών μοσχευμάτων (punch grafts) από τη δότρια περιοχή (περιοχή μόνιμης τριχοφυΐας στο πίσω μέρος του τριχωτού) και την εμφύτευσή τους στη περιοχή που ήθελε (λήπτρια περιοχή).

Ο Okuda δημοσίευσε αποτελέσματα από 30 περιστατικά που παρακολούθησε μακροπρόθεσμα και περιλάμβαναν απώλεια φρυδιών από Γυροειδή Αλωπεκία, λέπρα και ουλωτική αλωπεκία αλλά δεν είχε εφαρμόσει την τεχνική του σε περιστατικά με Ανδρογενετική Αλωπεκία (ΑΓΑ).

Ο Okuda, παρά το ότι ήταν αυτοδίδακτος, ιατρός, καθότι δεν είχε ιδρυθεί Ιατρική σχολή στην Ιαπωνία το 19ο αι., πέτυχε στις εξετάσεις άσκησης Ιατρικής, εξειδικεύτηκε στην Οφθαλμολογία και αργότερα έλαβε τον τίτλο του Διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής.

Η εργασία των Ιαπώνων επιστημόνων στη Μεταμόσχευση Μαλλιών συνεχίστηκε το 1943 από τον Tamura ο οποίος μεταμόσχευσε για πρώτη φορά μονότριχα τριχοθυλακιακά μοσχεύματα στην ηβική περιοχή σε γυναίκες με συγγενή ατριχία του εφηβαίου. Ο Fujita εφάρμοσε τη Μεταμόσχευση Μαλλιών ήδη από το 1953 για την επιδιόρθωση πολλών δερματικών ανωμαλιών, με σημαντικότερη την ανακατασκευή φρυδιών. Ούτε αυτός όμως ανέφερε εφαρμογή της μεθόδου σε περιστατικά με ΑΓΑ.

Οι συνθήκες, όμως, που επικρατούσαν στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, ο αποκλεισμός της με τη λήξη του, όπως και το γεγονός ότι κανείς από τους παραπάνω επιστήμονες δεν εφάρμοσε την τεχνική της Μεταμόσχευση Μαλλιών σε περιστατικά με ΑΓΑ, δεν επέτρεψαν την αναγνώριση της εργασίας των Ιαπώνων εκτός της χώρας τους, γεγονός που στέρησε πολλά χρόνια εξέλιξης από τον κλάδο της Μεταμόσχευσης Μαλλιών.

Μεταμόσχευση μαλλιών και Ανδρογενετική Αλωπεκία

Ο Dr. Norman Orentreich θεωρείται ο πατέρας της Μεταμόσχευσης Μαλλιών για την αντιμετώπιση της ΑΓΑ. Ο Orentreich ήταν ο πρώτος που ανέλυσε και απέδειξε την αποτελεσματικότητα της Μεταμόσχευσης Μαλλιών σε ασθενείς με ΑΓΑ, ενώ αποτέλεσε και υπόδειγμα δασκάλου που μετέδιδε τη γνώση του σε όλους τους συναδέλφους. 

Η ανακάλυψη του Dr. Orentreich ήταν τυχαία, στα πλαίσια της έρευνάς του για τη Δερματική Λεύκη. Ο Dr. Orentreich διεξήγαγε πειράματα μεταμόσχευσης φυσιολογικού δέρματος σε περιοχές πάσχουσες από διάφορα νοσήματα προσπαθώντας να ανακαλύψει αν μπορεί να τα θεραπεύσει με αυτό τον τρόπο.

Στο πείραμα που αφορούσε την ΑΓΑ, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά, καθώς, από τις 52 περιπτώσεις, και στις 52 (100%) από τις οποίες τμήμα τριχωτού από την περιοχή μόνιμης τριχοφυΐας (πίσω μέρος του τριχωτού) μεταμοσχεύτηκε σε περιοχή με ΑΓΑ, το μόσχευμα διατήρησε την τριχοφυΐα του, η οποία συνέχισε να αναπτύσσεται όπως ακριβώς στην αρχική της θέση. Αντίθετα, όταν δέρμα με ΑΓΑ μεταμοσχεύθηκε στην περιοχή μόνιμης τριχοφυΐας, παρέμεινε άδειο από τρίχες, όπως ήταν αρχικά.

Η παρατήρηση αυτή ήταν η αφορμή για την ανάπτυξη της θεωρίας της επικράτησης της δότριας περιοχής (Donor Dominance) που αποτελεί τον «ακρογωνιαίο λίθο» της Μεταμόσχευσης Μαλλιών και που πλέον αποτελεί αξίωμα και της επανορθωτικής δερματικής χειρουργικής γενικότερα.

Η θεωρία του Dr. Orentreich βασίστηκε στην παρατήρηση ότι τα τριχοθυλάκια που λαμβάνονται από την περιοχή μόνιμης τριχοφυΐας, ανεξαρτήτως της περιοχής στην οποία θα μεταμοσχευθούν (στο τριχωτό ή ακόμα και σε άλλο σημείο του σώματος), διατηρούν τις αρχικές τους ιδιότητες. Αυτό σημαίνει ότι τα τριχοθυλάκια από την περιοχή μόνιμης τριχοφυΐας, όταν μεταμοσχευθούν, θα διατηρήσουν τις ιδιότητες της δότριας περιοχής και δεν πρόκειται ποτέ να αποπέσουν εξαιτίας των ορμονικών μεταβολών που προκαλούνται τοπικά ή συστεμικά στα άτομα με ΑΓΑ.

Τα τριχοθυλάκια, λοιπόν, που μεταμοσχεύονται σε οποιαδήποτε περιοχή του τριχωτού ή του σώματος, με την κατάλληλη χειρουργική τεχνική φυσικά, θα συνεχίσουν να συμπεριφέρονται όπως αν παρέμεναν στην περιοχή μόνιμης τριχοφυΐας, δηλαδή δεν σμικρύνονται ποτέ εξαιτίας της ΑΓΑ. 

Η παρατήρηση του Orentreich ήταν ριζοσπαστική και ακύρωνε οριστικά τις διάφορες αναπόδεικτες και μη επιστημονικές υποθέσεις που θεωρούσαν ως υπεύθυνη για την ΑΓΑ την ελλιπή αιμάτωση περιοχών του τριχωτού, ενώ έθεσε για πρώτη φορά την πιθανότητα του διαφορετικού γονιδιακού προγραμματισμού των τριχοθυλακίων ανάλογα με την περιοχή προέλευσής τους. 

Ο Orentreich, όπως ανεκδοτικά αναφέρεται από τον συνεργάτη του Dr. Hiram Sturm, πρωτοδοκίμασε τη Μεταμόσχευση Μαλλιών σε έναν υπερβολικά πιεστικό ασθενή με πρόσθια ΑΓΑ, που ήταν διατεθειμένος να δοκιμάσει οτιδήποτε για να ξαναποκτήσει μαλλιά. Το 1952 λοιπόν, στον ασθενή αυτόν, έγινε η πρώτη Μεταμόσχευσης Μαλλιών παγκοσμίως, με 10 punch-grafts διαμέτρου 4mm που εμφυτεύτηκαν στην πρόσθια περιοχή (hairline). 

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πως η δημοσίευση του περιστατικού που κατέθεσε ο Orentreich στο περιοδικό «Archives of Dermatology» το 1952 απορρίφθηκε, καθότι τα αποτελέσματα κρίθηκαν από την επιτροπή ως «απίθανα και ανέφικτα». Η δημοσίευση για την αποτελεσματικότητα της Μεταμόσχευσης Μαλλιών τελικά έγινε δεκτή μετά από χρόνια και δημοσιεύτηκε το 1959 στο «Annals of the New York Academy of Sciences». Το άρθρο ήταν εμπλουτισμένο με τη μετέπειτα εμπειρία του Orentreich στη θεωρία της επικράτησης της δότριας περιοχής σε πλήθος από δερματολογικές καταστάσεις, πλην της ΑΓΑ, 

Τα υπόλοιπα είναι πλέον Ιστορία!

Μια ...αµαρτωλή Ιστορία

Η ιστορία της Μεταμόσχευσης Μαλλιών είναι ίσως η πιο «αµαρτωλή» ιστορία στην αισθητική χειρουργική µε άπειρα παραδείγµατα προχειρότητας, δογµατισµού και επιπολαιότητας. Τεχνικές που για δεκαετίες θεωρούνταν σωστές και αποτελεσματικές, αποδείχθηκαν τελικά να είναι παράλογα και αναίτια καταστρεπτικές για τα τριχοθυλάκια και για την εµφάνιση των ασθενών. 

Το µόνο που χρειάστηκε προκειµένου να καταρριφτούν οι τεχνικές ήταν κάποιοι πιο παρατηρητικοί, επίµονοι επιστήµονες που απλά κοίταξαν λίγο πιο προσεκτικά την ανατοµία των τριχοθυλακίων και χρησιµοποιώντας κοινή λογική εφήρµοσαν ολοένα και πιο εκλεπτυσµένες και τεκμηριωμένες τεχνικές που προήγαγαν την «επιστήµη» των επεµβάσεων Μεταμόσχευσης Μαλλιών.

Μέχρι την καθιέρωση των τεχνικών Follicular Unit Transplantation (FUT) και Follicular Unit Extraction (FUE) ενώ τις περισσότερες φορές η Μεταμόσχευση Μαλλιών είχε επιτυχία όσον αφορά τη µεταφορά και την ανάπτυξη των τριχοθυλακίων στη λήπτρια περιοχή, το αποτέλεσµα ήταν αισθητικά αφύσικο και η δυσαρέσκεια των ασθενών κατά πολύ συχνότερη της ικανοποίησης.

Παλιότερες τεχνικές Μεταμόσχευσης Μαλλιών

Στις πρώτες τρεις δεκαετίες των επεµβάσεων Μεταμόσχευσης Μαλλιών (1960-1990) εμφανίστηκαν τεχνικές που δυστυχώς ακόµα και σήμερα εφαρμόζονται από κάποιους (ελάχιστους) χειρουργούς και οι οποίες εκτός από τα πολλά µειονεκτήµατα και τα ελάχιστα πλεονεκτήµατά τους, οι υποστηρικτές τους κυριολεκτικά αψηφούσαν τη λογική και την επιστηµονική παρατήρηση. 

Οι επεµβάσεις αυτές ήταν 5 ειδών:

  • Punch grafts (Τεχνική Orentreich)
  • Σµικρύνσεις τριχωτού (Scalp reductions)
  • Διατάσεις τριχωτού (Scalp extensions)
  • Ανόρθωση τριχωτού (Scalp lifts)
  • Μετακίνηση κρηµνών (Scalp flaps)

Η τεχνική Punch Graft αποτέλεσε την πρώτη τεχνική Μεταμόσχευσης Μαλλιών που εφάρµοσε ο Orentreich και η πλειοψηφία των χειρουργών για τις τρεις πρώτες δεκαετίες των επεµβάσεων Μεταμόσχευσης Μαλλιών. Η τεχνική punch graft αποτέλεσε και το «gold standard» µε το οποίο συγκρίνονταν οι υπόλοιπες τεχνικές Μεταμόσχευσης Μαλλιών που σταδιακά εµφανίστηκαν.

Ο λόγος που εµφανίστηκαν αυτές οι εναλλακτικές τεχνικές Μεταμόσχευσης Μαλλιών δεν ήταν η καθ’ αυτή αποτελεσµατικότητά τους, όσο το γεγονός ότι τα αποτελέσµατα της τεχνικής punch graft ήταν τόσο φτωχά που άφηναν πρόσφορο έδαφος για οποιαδήποτε εναλλακτική πρόταση. 

Οι λόγοι για τους οποίους όλες οι παλαιότερες επεµβάσεις Μεταμόσχευσης Μαλλιών καθίστανται πλέον χωρίς περαιτέρω συζήτηση ξεπερασµένες είναι τόσο ο υψηλός βαθµός επιπλοκών, το γεγονός ότι κατασπαταλάται η δότρια περιοχή του ασθενούς και τα αποτελέσµατα είναι αφύσικα.

Με τις σύγχρονες τεχνικές Μεταμόσχευσης Μαλλιών, τις Follicular Unit Transplantation (FUT) και Follicular Unit Extraction (FUE) αξιωµατικά µεταµοσχεύονται µόνον ακέραιες, ανεξάρτητες τριχοθυλακιακές µονάδες (FUs), η τριχοθυλακιακή µονάδα δεν διαιρείται σε µικρότερα τµήµατα, αλλά ούτε συνδυάζονται περισσότερες τριχοθυλακιακές µονάδες σε µεγαλύτερα µοσχεύµατα.

Η τεχνικές FUT και FUE αποτελούν το «τέλος της εξέλιξης» των επεµβάσεων Μεταμόσχευσης Μαλλιών όσον αφορά τη λήπτρια περιοχή και όσον αφορά τη φυσικότητα του τελικού αποτελέσµατος, την τέλεια µίµηση της φυσιολογικής τριχοφυΐας, τη µέγιστη επιβίωση των µοσχευµάτων και τη βέλτιστη πυκνότητα.

Με τις σύγχρονες τεχνικές Μεταμόσχευσης Μαλλιών, ελαχιστοποιείται το τραύµα στη δότρια και λήπτρια περιοχή, βελτιστοποιείται η επούλωση και θρέψη των µοσχευµάτων, επιτυγχάνεται απόλυτα φυσική διάταξη, φορά και γωνία έκφυσης και 100% φυσικό αποτέλεσμα που δεν ξεχωρίζει από τα φυσικά μαλλιά. 

Οι σύγχρονες τεχνικές Μεταμόσχευσης Μαλλιών αποτελούν το αποτέλεσμα δεκαετιών εξέλιξης και «φυσικής επιλογής» των χειρουργικών τεχνικών. Οι τεχνικές αυτές είναι πλέον τόσο άρτιες, που στα κατάλληλα χέρια προσφέρουν χειρουργικά αποτελέσματα που δε διαφέρουν από τη φυσική τριχοφυΐα. 

Εντούτοις, παραμένουν συνεχώς σημεία στα οποία υπάρχει περιθώριο βελτίωσης και οι ιατροί οφείλουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις σε κάθε υποτομέα της Μεταμόσχευσης Μαλλιών.

Οι σύγχρονες τεχνικές έχουν προσφέρει στο χειρουργό πιο λεπτό «πινέλο» για να «ζωγραφίσει» όποια και όσο μικρή λεπτομέρεια θέλει. Πρέπει όμως να ξέρει να χρησιμοποιεί το «πινέλο»!

met malion a5

 

Log in

create an account