Η νέα «τάση» για την κλωνοποίηση των τριχοθυλακίων

Ο αριθμός των τριχοθυλακίων με τα οποία γεννιόμαστε είναι σταθερός, καθορίζεται από γενετικούς παράγoντες και δεν μπορεί να αλλάξει με τη χρήση φαρμάκων ή συμπληρωμάτων.

Ο αριθμός των τριχοθυλακίων στο ανθρώπινο κεφάλι είναι μεγάλος άλλα όχι άπειρος. Υπολογίζεται πως το μέσο ανδρικό κεφάλι μελαχρινού άνδρα της Λευκής φυλής έχει περίπου 120.000 τρίχες που περιέχονται σε περίπου 50.000 τριχοθυλακιακές μονάδες.

Με την πάροδο των ετών, ο άνδρας με Ανδρογενετική Αλωπεκία (ΑΓΑ) χάνει ολοένα και περισσότερα μαλλιά. Αντίστοιχα, όλο και μεγαλώνουν οι ανάγκες για τριχοθυλάκια σε περίπτωση που θέλει να αποκτήσει την παλαιότερη εικόνα των μαλλιών του με την Μεταμόσχευση Μαλλιών.

Αυτό ακριβώς είναι το σημαντικότερο πρόβλημα στην Μεταμόσχευσης Μαλλιών: σχεδόν ποτέ δεν υπάρχουν αρκετά τριχοθυλάκια στη δότρια περιοχή ώστε να καλύψουμε πυκνά όλες τις άδειες και αραιές περιοχές!

Αλλά εάν μπορούσαμε να κλωνοποιήσουμε τα μαλλιά σας και ένα μόνο τριχοθυλάκιο να παράγει πολλά; Οι δυνατότητες θα ήταν απεριόριστες!

Ακριβώς αυτή η δελεαστική υπόθεση έχει καταστήσει την κλωνοποίηση των τριχοθυλακίων το μεγαλύτερο όνειρο των ασθενών με τριχόπτωση.

Πόσο πιθανό είναι όμως το όνειρο να γίνει πραγματικότητα;

Κλωνοποίηση τριχοθυλακίων και βλαστοκύτταρα

Ανάλογα με το πεδίο της Επιστήμης, ο όρος κλωνοποίηση έχει διαφορετική ερμηνεία. Κλωνοποίηση είναι και το πρόβατο Dolly, κλωνοποίηση είναι και η μικροβιακή αποικία στο εργαστήριο.

Στην προκειμένη όμως περίπτωση, το κοινό (και κάποιοι ιατροί…) νομίζει πως θα πάρουμε 1 τριχοθυλάκιο και θα «καλλιεργήσουμε» χιλιάδες και μετά μπορούμε να τα μεταμοσχεύσουμε στο κεφάλι.

Στην πραγματικότητα, τα μαλλιά μπορεί να φαίνονται απλά στο γυμνό μάτι, αλλά είναι ακόμα αδύνατο να «κλωνοποιηθούν». 

Τα τριχοθυλάκια είναι ολοκληρωμένα μικρο-όργανα και μάλιστα με διπλή εμβρυολογική προέλευση, από Εκτόδερμα και Μεσόδερμα. Είναι εντυπωσιακά σύνθετα όργανα, αφού περιέχουν κύτταρα του δέρματος, αιμοφόρα αγγεία, νεύρα, μύες και αδένες. Τα τριχοθυλάκια είναι όργανα 

Είναι απείρως ευκολότερο να κλωνοποιήσουμε καρδιακά ή ηπατικά κύτταρα (που έχουν μονή εμβρυολογική προέλευση!), παρά τριχοθυλάκια, καθότι η συγχρονισμός των χημικών μηνυμάτων που συντονίζει τη δημιουργία ενός τριχοθυλακίου είναι τρομερά πολύπλοκος για να αναπαραχθεί στο εργαστήριο και όλες οι προσπάθειες έχουν αποτύχει.

Οποιοσδήποτε σας μιλήσει για βλαστοκύτταρα, κλωνοποίηση και άλλες «υπερ-σύγχρονες» μεθόδους, προσπαθεί απλά να σας εξαπατήσει. 

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει ουδεμία Ιατρική δημοσίευση σε οποιοδήποτε Ιατρικό Περιοδικό για κλωνοποίηση τριχοθυλακίων, ή για εφαρμογή βλαστοκυττάρων στην ΑΓΑ σε άνθρωπο!

Όποιος επιτύχει κλωνοποίηση τριχοθυλακίων, το Nobel τον περιμένει και θα το μάθετε από τις ειδήσεις…

Δεν θα το βρείτε σε κάποια διαφήμιση στο Internet.

Βλαστοκύτταρα

Γενικά κυκλοφορούν και ακούγονται πολλές Ιστορίες και Μύθοι στα θέματα μελλοντικών θεραπευτικών λύσεων για την ΑΓΑ. 

Αυτά που ακούγονται ή γράφονται για βλαστοκύτταρα, γονιδιακή θεραπεία και κλωνοποίηση είναι δυστυχώς σενάρια επιστημονικής φαντασίας. (Σχήμα 1)

Είμαστε δυστυχώς απίστευτα μακριά από την κλινική εφαρμογή τέτοιων τεχνικών. 

Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει καμία επιστημονική μελέτη που να έχει δημοσιευτεί σε έγκυρο Ιατρικό περιοδικό ή να έχει ανακοινωθεί σε συνέδριο παγκοσμίως που να αναφέρει εφαρμογή τέτοιων τεχνικών σε ανθρώπους.

Συγκεκριμένα για την εφαρμογή βλαστοκυττάρων στην Μεταμόσχευση Μαλλιών ή σε θεραπείες τριχόπτωσης, μια και μοναδική δημοσιευμένη μελέτη σε εργαστήριο (και όχι σε ανθρώπους), έχει δείξει πως κάποιοι παράγοντες από λιποκύτταρα όταν προστέθηκαν σε καλλιέργεια τριχοθυλακίων αύξησαν την ανάπτυξη των κυττάρων, αλλά με αποτελεσματικότητα μικρότερη από τη φαρμακευτική ουσία Minoxidil! 

Η αποτελεσματικότητα είναι μηδαμινή, η ασφάλεια άγνωστη, καθότι οι μέθοδοι αυτές σχετίζονται με εμφάνιση όγκων ενώ εκκρεμούν ζητήματα κόστους, που ακόμα είναι αστρονομικό ακόμα και σε πειραματικό επίπεδο.

Μην περιμένετε πως μόνον η τάδε «κλινική» γνωρίζει ένα «μυστικό» που δεν το ξέρει κανείς άλλος. 

Στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης η επιστημονική γνώση διασπείρεται αστραπιαία και κάθε αξιόλογη ανακάλυψη εντός εβδομάδων γίνεται κτήμα όλων. 

Προσοχή λοιπόν στις υποσχέσεις, όσο διάσημος και αν είναι αυτός που σας υπόσχεται κάτι. Καλό είναι να θυμάστε πως όποιος υπόσχεται κάτι πολύ καλό για να είναι αληθινό, τελικά ποτέ δεν είναι.

Σχήμα 1. Οι δύο βασικές θεωρίες της χρήσης βλαστοκυττάρων είναι α) να τοποθετήσουμε βλαστοκύτταρα σε περιοχές με ΑΓΑ και με συρρικνωμένα τριχοθυλάκια και τα βλαστοκύτταρα να κάνουν τα τριχοθυλάκια αυτά να ξαναμεγαλώσουν, β) να τοποθετήσουμε βλαστοκύτταρα σε περιοχές με ΑΓΑ και αυτά να δημιουργήσουν νέα, κανονικού μεγέθους τριχοθυλάκια.

Γιατί είναι τόσο δύσκολο τελικά να κλωνοποιήσουμε τα τριχοθυλάκια;

Δείτε μερικά μόνο επιστημονικά θέματα που πρέπει να ξεπεραστούν στο θέμα της κλωνοποίησης των τριχοθυλακίων πριν αρχίσουμε να έχουμε σοβαρές ελπίδες: 

• Τα επιθηλιακά κύτταρα είναι δύσκολο να απομονωθούν.
• Η δυνατότητα καλλιέργειας αυτών των κυττάρων δεν έχει αποδειχθεί.
• Τα επιθηλιακά κύτταρα αναπτύσσονται γρήγορα αλλά μόνο για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα πριν πεθάνουν.
• Τα βλαστικά κύτταρα του τριχοθυλακίου, που είναι τα πιο σημαντικά για την ανάπτυξη των τριχών, δεν συλλέγονται σε σημαντική ποσότητα και δεν μπορούν εύκολα να διεγερθούν ώστε να παράγουν τρίχες.
• Τα κύτταρα πρέπει να αναπτυχθούν στη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή διαμέσου του τριχωτού και όχι κάτω από το δέρμα. Δεν έχουμε καταφέρει να «κατευθύνουμε» τις τρίχες εκεί που θέλουμε δηλαδή.
• Δεν έχει γίνει δυνατόν τα διεγερμένα τριχοθυλάκια να συνεχίσουν να αυξάνονται μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης ανάπτυξης.
• Τα καλλιεργημένα κύτταρα μπορεί, με τον καιρό, να μεταπέσουν σε μία αδιαφοροποίητη κατάσταση και να σταματήσουν να παράγουν τρίχες.
• Είναι άγνωστο το αν τα κύτταρα διεγέρτες μπορεί να διεγείρουν επίσης όγκους ή κακοήθη ανάπτυξη.
• Ακόμα και να ανακαλυφθεί κάτι αύριο, η διαδικασία έγκρισης από το Διεθνή Οργανισμό Υγείας (World Health Organization, WHO) θα χρειαστεί αρκετά χρόνια καθότι είναι ισχυρά πιθανό να αυξηθεί η προδιάθεση για δερματικούς καρκίνους στην περιοχή που θα εφαρμοστεί οποιαδήποτε τέτοια τεχνική.

Τι γίνεται με την Γονιδιακή θεραπεία;

Η Γονιδιακή Θεραπεία ή Γενετική Μηχανική είναι η διαδικασία αντικατάστασης ή μετατροπής γονιδίων στα κύτταρα προκειμένου να αλλάξει η κυτταρική συμπεριφορά που θα προάγει επωφελείς αλλαγές. 

Με άλλα λόγια, είναι η αντικατάσταση «κακών» γονιδίων σε ένα όργανο ή ιστό με «καλά» γονίδια. (Σχήμα 2)

Προκειμένου όμως η Γενετική Μηχανική να είναι αποτελεσματική απαιτούνται 9 βήματα που πρέπει να πληρούνται όλα. Αν έστω και ένα βήμα δεν πληρούται, τότε η διαδικασία δεν μπορεί να ολοκληρωθεί.

Πιο συγκεκριμένα, η Γενετική Μηχανική απαιτεί να πληρούνται όλα από τα παρακάτω βήματα:

1. Αναγνώριση των προβληματικών γονιδίων

2. Απομόνωση των γονιδίων

3. Στόχευση των «προβληματικών» κυττάρων

4. Μεταφορά γονιδίου προς το κύτταρο

5. Παράδοση γονιδίου στο κύτταρο

6. Εισαγωγή/αφομοίωση των γονιδίων μέσα στο κύτταρο 

7. Προβλέψιμο αποτέλεσμα

8. Παρατεταμένο αποτέλεσμα

9. Μακροχρόνια ασφάλεια. 

Περιληπτικά, πρέπει να εντοπίσουμε τα «κακά» γονίδια, να τα απομονώσουμε, να τα στοχοποιήσουμε, να μεταφέρουμε τα «καλά» γονίδια, να τα παραδώσουμε, να τα εντάξουμε στο κύτταρο, να έχουμε προβλέψιμο αποτέλεσμα, παρατεταμένη δράση και μακροχρόνια ασφάλεια! 

Όσον αφορά την ΑΓΑ, δυστυχώς δεν είμαστε ούτε καν στο 1ο βήμα, αφού δεν ξέρουμε ούτε καν ποια γονίδια, ούτε πόσα γονίδια εμπλέκονται στην ΑΓΑ!

Η γονιδιακή θεραπεία για την ΑΓΑ και για άλλες δερματικές βλάβες είναι φυσικά θεωρητικά ενδιαφέρουσα, αφού είναι εύκολη και άμεση η πρόσβαση στο όργανο-στόχο (τριχοθυλάκιο) αλλά δεν ξέρουμε καν τι να στοχεύσουμε.

Και όπως αναφέραμε και πριν, το επιστημονικό ενδιαφέρον υπάρχει, αλλά δεν υπάρχει η απαραίτητη χρηματοδότηση.

Μέχρι το 2016 έχουν υπάρξει κάποια επιτυχημένα αποτελέσματα αντικατάστασης γονιδίων σε τριχοθυλάκια πειραματόζωων αλλά κανένα από αυτά τα πειράματα δεν ήταν σε ανθρώπους (ούτε καν σε ανθρώπινα κύτταρα) ενώ η λανθασμένη εφαρμογή της Γενετικής Μηχανικής σε άλλους τομείς έχει οδηγήσει ακόμα και σε απώλειες ανθρώπινων ζωών.

Ωραία η «θεωρία» και τα σχεδία «επί χάρτου» αλλά όσον αφορά την Ανδρογενετική Αλωπεκία) δεν ξέρουμε καν ποια γονίδια την προκαλούν. Οπότε μας λείπει ακόμα και το πρώτο βήμα! Δεν ξέρουμε καν ποια γονίδια πρέπει να αντικαταστήσουμε! Αλλά και για τα υπόλοιπα 8 βήματα, γνώσεις γενικά έχουμε μόνο για τα 3, ενώ για τα υπόλοιπα 4 είμαστε στο απόλυτο σκοτάδι!

Σχήμα 2. Η γονιδιακή θεραπεία για οποιαδήποτε νόσο είναι πολύ ενδιαφέρουσα στη θεωρία. Εντούτοις, στην πράξη δεν έχει επιτευχθεί σε καμία σχεδόν περίπτωση να θεραπεύσει κάποια ασθένεια με ασφάλεια.

Γιατί να είμαστε απαισιόδοξοι με τις μελλοντικές θεραπείες για την ΑΓΑ;

Δείτε μερικά πρακτικά θέματα που πρέπει να ξεπεραστούν πριν αρχίσουμε να έχουμε ελπίδες:

• Οποιαδήποτε μέθοδος κλωνοποίησης ή γενετικής μηχανικής απαιτεί τεράστια ποσά χρημάτων και επιστημονικού χρόνου για την ανάπτυξη, τεκμηρίωση, έλεγχο βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης ασφάλειας και την βιωσιμότητα της εφαρμογής της, μέσω της πολυετούς παρατήρησης.
• Δεν υπάρχει από κανένα Πανεπιστημιακό ή Κρατικό εργαστήριο παγκοσμίως ενδιαφέρον να επενδύσει χρήματα και να πληρώνει μισθούς για έρευνα πάνω στην Ανδρογενετική Αλωπεκία. 
• Γίνονται φυσικά κάποιες ιδιωτικές και ανεξάρτητες μελέτες και αν ποτέ βγει αποτέλεσμα, δεν θα γίνει κλινική εφαρμογή του στον ευρύτερο πληθυσμό αν δεν περάσει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα τα απαραίτητα 4 στάδια (Phase I-ΙV) κλινικών ερευνών, που απαιτούν περίπου 8-12 χρόνια και τουλάχιστον 100-200 εκατομμύρια δολάρια.
• Δεν φαίνεται να υπάρχει διάθεση για τέτοια έρευνα ή επένδυση καθότι τόσο η φαρμακευτικές εταιρείες όσο και τα Πανεπιστημιακά και Κυβερνητικά εργαστήρια επενδύουν χρήματα και χρόνο σε μελλοντικές θεραπείες για νόσους οι οποίες ουσιαστικά μειώνουν την διάρκεια ζωής, αυξάνουν τα κονδύλια για την Υγεία και μειώνουν την παραγωγικότητα των ασθενών, π.χ. καρκίνος, καρδιοπάθειες, αναπνευστικές νόσοι, Διαβήτης, αυτοάνοσα νοσήματα, κτλ.
• Η Ανδρογενετική Αλωπεκία δεν καν είναι νόσος, είναι μια κατάσταση που δεν έχει τις παραπάνω επιπτώσεις στα ταμεία και την εργασία. Αντίθετα, κάποιος καχύποπτος θα μπορούσε να πει πως η παρούσα κατάσταση συντηρεί πολλούς κλάδους, όπως Διαφήμιση, Καλλυντικά, Κομμωτήρια, Φαρμακευτικές εταιρείες, Ιατρούς κτλ. και με τον τρόπο αυτό αποφέρει φόρους στα Κράτη και δουλειά σε σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού. 
• Πρέπει γενικά να είμαστε θετικοί και αισιόδοξοι για τα μελλοντικά επιτεύγματα της Επιστήμης, αλλά ρεαλιστικά, δεν πρέπει να περιμένει κανείς λύση για την Ανδρογενετική Αλωπεκία από αυτούς τους τομείς της Επιστήμης για τα επόμενα 15-20 χρόνια, με τις παρούσες συνθήκες.
• Αν σας ενδιαφέρει η σημερινή εικόνα σας και για τα υπόλοιπα 15-20 χρόνια, είναι συνετό να μην ποντάρετε σε νέες, επαναστατικές θεραπείες γενετικής μηχανικής και να κατευθυνθείτε σε ήδη εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές αγωγές ή θεραπείες.