Ποιοι ασθενείς είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για Μεταμόσχευση Μαλλιών;

  • Επιστημονική επιμέλεια κειμένου: Dr. Κωνσταντίνος Αναστασάκης MD, PhD, FISHRS, ABHRS Secretary, Χειρουργός Κεφαλής & Τραχήλου

Το ερώτημα αυτό δεν μπορεί εύκολα να απαντηθεί κατηγορηματικά σε όλες τις περιπτώσεις.

Είναι σημαντικό κανείς να θυμάται ότι τα μη ικανοποιητικά αποτελέσματα σε μια Μεταμόσχευση Μαλλιών δεν οφείλονται μόνον σε κακή χειρουργική τεχνική ή λανθασμένο προγραμματισμό αλλά κυρίως από την απόφαση να επέμβει κανείς σε κάποιον ασθενή που στην πραγματικότητα δεν είναι κατάλληλος υποψήφιος.

Η Μεταμόσχευση Μαλλιών είναι μια εκλεκτική αισθητική επέμβαση, δηλαδή ο ασθενής επιλέγει να υποβληθεί σε Μεταμόσχευση Μαλλιών, δεν είναι μια επέμβαση που την έχει ανάγκη! Αντίστοιχα, είναι χρέος του ηθικού ιατρού να επιλέξει και αυτός με σύνεση αν θα επέμβει στο συγκεκριμένο ασθενή και πότε.

Γενικά, όσο μικρότερη είναι η αραιή ή άδεια περιοχή, όσο πιο «σταθεροποιημένη» είναι η τριχόπτωση, όσο πιο πυκνή είναι η δότρια περιοχή, όσο πιο χοντρά, κατσαρά και ανοιχτόχρωμα είναι τα μαλλιά, τόσο πιο «ιδανικός» είναι ο ασθενής για Μεταμόσχευση Μαλλιών και τόσο πιο πυκνό αποτέλεσμα θα έχει.

Όμως, σχεδόν ποτέ δεν είναι όλα τα στοιχεία θετικά, και η απόφαση για Μεταμόσχευση Μαλλιών είναι τις περισσότερες φορές δύσκολη.

Γιατί είναι δύσκολη η απόφαση αν, πότε και πώς θα γίνει η Μεταμόσχευση Μαλλιών;

Γενικά, το σημαντικότερο σημείο του προγραμματισμού μιας Μεταμόσχευσης Μαλλιών είναι το να μπορέσει ο ιατρός να ικανοποιήσει τις παρούσες ανάγκες του ασθενούς αλλά και να αφήσει περιθώριο να συμπληρώσει αργότερα, αν χρειαστεί, τα αποτελέσματα της επέμβασης αυτής, διακριτικά και επιτυχημένα, με επόμενη συνεδρία Μεταμόσχευσης Μαλλιών.

Όμως, ο «καμβάς» πάνω στον οποίο ο χειρουργός Μεταμόσχευσης Μαλλιών καλείται να «ζωγραφίσει» δεν είναι σταθερός στον χρόνο αλλά συνεχώς αλλάζει, καθότι η Ανδρογενετική Αλωπεκία (ΑΓΑ) εξελίσσεται όσο περνάνε τα χρόνια.

Χρειάζεται λοιπόν σωστή κρίση και μεγάλου βαθμού καλλιτεχνική δεξιότητα για να επιτευχθούν καλά αποτελέσματα και να αποφύγει κανείς ανεπιθύμητες αισθητικές συνέπειες στο μέλλον που μπορεί να προκύψουν επειδή η ΑΓΑ έχει προχωρήσει τόσο πολύ που δεν φτάνουν τα τριχοθυλάκια στη δότρια περιοχή να καλύψουν πια όλες τις άδειες περιοχές.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν όλα εκείνα τα στοιχεία που καθορίζουν μια Μεταμόσχευση Μαλλιών, ο αντικειμενικός και ηθικός ιατρός θα μπορέσει να λάβει την σωστή απόφαση για το ποιος ασθενής πρέπει και ποιος δεν πρέπει να χειρουργηθεί, έχοντας πάντα ως κανόνα πώς κάθε συνεδρία Μεταμόσχευσης Μαλλιών θα πρέπει να μπορεί να «σταθεί» και μόνη της, ακόμα και αν ο ασθενής αποφασίσει να μην υποβληθεί σε επόμενη συνεδρία.

Με ποια κριτήρια λαμβάνεται η απόφαση αν θα προχωρήσει σε Μεταμόσχευση Μαλλιών;

Για κάθε ασθενή που επιθυμεί να υποβληθεί σε Μεταμόσχευση Μαλλιών, τρεις ερωτήσεις πρέπει αρχικά να απαντηθούν από το χειρουργό:

  1. Είναι ο ασθενής κατάλληλος υποψήφιος για Μεταμόσχευση Μαλλιών;

  2. Πότε πρέπει να επέμβει ο χειρουργός;

  3. Με ποια τεχνική και σε ποια έκταση πρέπει να επέμβει ο χειρουργός;

Τις απαντήσεις ο χειρουργός θα τις βρει συνθέτοντας το «puzzle» των ξεχωριστών χαρακτηριστικών κάθε ασθενούς, σύμφωνα με τα επιστημονικά αποδεκτά Κριτήρια Λήψης Αποφάσεων της Μεταμόσχευσης Μαλλιών.

Όμως, τελικά αυτό που έχει σημασία είναι ο ιατρός και ο ασθενής να συμφωνήσουν στο κυριότερο κριτήριο από όλα: την αισθητική εικόνα του ασθενούς.

Αν ο ασθενής μετά από μία ή περισσότερες συνεδρίες Μεταμόσχευσης Μαλλιών θα είναι αισθητικά καλύτερος από πριν και απόλυτα «φυσικός», μπορεί να υποβληθεί σε Μεταμόσχευση Μαλλιών. Αν, όμως, υπάρχουν αμφιβολίες για το αποτέλεσμα, τότε ο ασθενής πρέπει να κατευθυνθεί σε άλλες λύσεις.

Βασικά κριτήρια καταλληλότητας για Μεταμόσχευση Μαλλιών

  1. Ηλικία ασθενούς

  2. Αναλογία δότριας/λήπτριας περιοχής ασθενούς

  3. Προσδοκίες και στόχοι ασθενούς

  4. Κατάσταση σωματικής υγείας ασθενούς

  5. Κατάσταση ψυχικής υγείας ασθενούς

  6. Χαρακτηριστικά τριχοθυλακίων και τριχών

  7. Δυνατότητες χειρουργού & βοηθητικού προσωπικού

  8. Οικογενειακό ιστορικό και πρόβλεψη εξέλιξης τριχόπτωσης

Δευτερεύοντα κριτήρια καταλληλότητας για Μεταμόσχευση Μαλλιών

  1. Πάχος δέρματος τριχωτού

  2. Ελαστικότητα-χαλαρότητα-κινητικότητα τριχωτού

  3. Ανατομική κατασκευή κρανίου ασθενούς (μέγεθος, σχήμα κτλ)

  4. Συνολικό δυναμικό του ασθενούς για μεταμόσχευση μαλλιών (ψυχολογικά, οικονομικά κτλ)

  5. Θετικός για λήψη ιατρο-φαρμακευτικής αγωγής σε συνδυασμό με την Μεταμόσχευση Μαλλιών

  6. Προτίμηση χτενίσματος ασθενούς

  7. Ανοχή ασθενούς στην εικόνα ανάμεσα στις συνεδρίες

  8. Διαθέσιμα μέσα κάλυψης της αραίωσης μαλλιών

Το συνολικό score στα παραπάνω κριτήρια θέτει με μεγάλη ασφάλεια τη λήψη απόφασης για επέμβαση Μεταμόσχευσης Μαλλιών ή για αναμονή ή για αντένδειξη Μεταμόσχευσης Μαλλιών λόγω ακαταλληλότητας του ασθενούς.

Ποιοι είναι ακατάλληλοι υποψήφιοι για Μεταμόσχευση Μαλλιών;

Υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που δεν είναι συνετό να χειρουργούνται για προφανείς λόγους: 

  • Άτομα με πολύ κακή δότρια περιοχή (παλαιές μεταμοσχεύσεις μαλλιών με punch grafts, εκτενή τραύματα, με γυροειδή ή ουλωτική αλωπεκία στη δότρια περιοχή, λόγω ακατάλληλης ανατομικής κατασκευής, κτλ.)
  • Άτομα πολύ νεαρής ηλικίας με ενδείξεις για μελλοντική εκτενή ΑΓΑ, ειδικά αν είναι το οικογενειακό ιστορικό τριχόπτωσης είναι επιβαρημένο (πατέρας ή αδερφός με εκτενή ΑΓΑ σταδίου VI-VII)
  • Άτομα με πολύ φτωχά χαρακτηριστικά τριχών (λεπτές τρίχες, ίσιες τρίχες, έντονη αντίθεση χρώματος δέρματος με μαλλιά, κτλ.)
  • Άτομα με χαμηλή πυκνότητα, <50 τριχοθυλακιακές μονάδες/cm2 (η μέση φυσιολογική πυκνότητα είναι >75 τριχοθυλακιακές μονάδες/cm2)
  • Άτομα με χαμηλή πυκνότητα τριχών εντός των τριχοθυλακιακών μονάδων, δηλαδή <1,3 τριχοθυλάκια/FU (η μέση φυσιολογική πυκνότητα είναι >2,2)
  • Άτομα με διάχυτη αραίωση της δότριας περιοχής (αλωπεκία τύπου DUPA, DPA)
  • Άτομα που πάσχουν από Ηπατίτιδα Β, C ή HIV.

Πιο αναλυτικά:

  • Άτομα οποιασδήποτε ηλικίας με ΑΓΑ σταδίου VI-VII, με μικρή σε πλάτος δότρια περιοχή, με λεπτές τρίχες και με μικρή κινητικότητα τριχωτού είναι γενικά προτιμότερο να μην χειρουργούνται, τουλάχιστον όχι με την τεχνική FUT. Το τελικό αποτέλεσμα δεν θα μπορέσει ποτέ να χαρακτηριστεί πλήρες και προκειμένου ο ασθενής να μπει σε μια διαδικασία που πιθανόν να μην τον ικανοποιήσει ποτέ, είναι προτιμότερο να κατευθυνθεί σε άλλες λύσεις. 
  • Άτομα με σημαντικά προβλήματα υγείας, όπως διαταραχές πήξεως, διαταραχές επούλωσης, καρδιοαγγειακές διαταραχές, ηπατικές διαταραχές, Σακχαρώδη Διαβήτη, ψυχιατρικές διαταραχές, πρώην καρκινοπαθείς και άτομα με επιβαρημένο τρόπο ζωής (υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, κάπνισμα, λήψη ουσιών, κτλ.). Τα περισσότερα από τα παραπάνω προβλήματα υγείας δεν αποτελούν απόλυτες αντενδείξεις για τη Μεταμόσχευση Μαλλιών αλλά αυξάνουν την πιθανότητα επιπλοκών και είναι σημαντικό να ενημερωθεί ο ασθενής εκ των προτέρων για τις πιθανές συνέπειες.
  • Ασθενείς με «Διάχυτη Αλωπεκία» (Diffuse Patterned Alopecia, DPA) ή με «Διάχυτη άτυπη Αλωπεκία» (Diffuse Un-Patterned Alopecia, DUPA), ενώ παλιότερα θεωρήθηκαν σπάνιες περιπτώσεις, στην σύγχρονη Μεταμόσχευση Μαλλιών θεωρούνται ιδιαίτερα συχνά και δύσκολα περιστατικά και γενικά πρέπει να αποτρέπονται από Μεταμόσχευση Μαλλιών. Η DPA περιλαμβάνει τα περιστατικά εκείνα στα οποία η σμίκρυνση των τριχοθυλακίων είναι διάχυτη στην πρόσθια, κεντρική και οπίσθια περιοχή, διατηρείται όμως το hairline παρόμοιο με του σταδίου II ή III ενώ η μόνιμη τριχοφυΐα της δότριας περιοχής είναι φυσιολογική. Η DUPA διαφέρει από το DPA στο ότι δεν υπάρχει σταθερή μόνιμη ζώνη τριχοφυΐας, δηλαδή τα τριχοθυλάκια ακόμα και της μόνιμης ζώνης τριχοφυΐας έχουν επηρεαστεί από την ΑΓΑ. Η DPA είναι 10 φορές συχνότερη στις γυναίκες και αποτελεί ίσως την κυριότερη αιτία που οι γυναίκες σπάνια είναι κατάλληλες υποψήφιες για Μεταμόσχευση Μαλλιών. Επίσης τα αίτια του της DUPA είναι συχνά μη ανδρογενετικά όπως η αναιμία, θυρεοειδοπάθειες, ασθένειες του κολλαγόνου, ή σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές.

Ποιοι άλλοι ασθενείς δεν είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για μη-ιατρικούς λόγους;

Εκτός από τους ιατρικούς λόγους, υπάρχουν και άλλες παράμετροι που ο ιατρός και ό ασθενής πρέπει μαζί να συζητήσουν και από κοινού να αποφασίσουν αν τελικά η Μεταμόσχευση Μαλλιών είναι η ιδανική επιλογή:

  • Ασθενείς μεγάλης ηλικίας, ακόμα και αν δεν έχουν προβλήματα υγείας. Ευτυχώς, οι άνδρες μεγάλης ηλικίας (>65 ετών) που επιθυμούν να υποβληθούν σε Μεταμόσχευση Μαλλιών δεν είναι πολλοί, καθότι έχει αποδειχθεί ότι με την πάροδο των δεκαετιών, οι άνδρες ενδιαφέρονται όλο και λιγότερο για την εμφάνισή ή για τα μαλλιά τους και ασθενείς άνω των 65 ετών που αναζητούν Μεταμόσχευση Μαλλιών είναι ένα ποσοστό περίπου 5-10% των ενδιαφερομένων για Μεταμόσχευση Μαλλιών.
  • Όταν ο ασθενής είναι νεαρής ηλικίας, <30 ετών, και ανήκει ήδη σε στάδιο VI ή VII, παρόλο που η θέση του ιατρού είναι άχαρη, η άρνηση για Μεταμόσχευση Μαλλιών πρέπει να είναι σχεδόν πάντα κατηγορηματική, ανεξάρτητα από τις πιέσεις του ασθενούς. Ειδικότερα οι πολύ νεαροί ασθενείς θα πρέπει να αναμένουν ότι όσο νωρίτερα εμφανίσθηκαν τα πρώτα σημεία ΑΓΑ, τόσο ποιο εκτεταμένη θα είναι η αλωπεκία τους. Συχνά οι ασθενείς αυτοί λένε στον ιατρό: «Κάνε ότι μπορείς τώρα, θα αντιμετωπίσω το αύριο όταν έρθει» ή «Θέλω μαλλιά τώρα που είμαι νέος να τα χαρώ» και παρόμοια επιχειρήματα που αντιμετωπίζονται με κατανόηση αλλά είναι ενδεικτικά απόγνωσης που σχεδόν σίγουρα οδηγεί σε μελλοντικές απογοητεύσεις. 
  • Επίσης, ασθενείς νεαρής ηλικίας των οποίων η δότρια περιοχή εμφανίζει μεγάλα ποσοστά σμίκρυνσης (DPA, DUPA) ή των οποίων το οικογενειακό ιστορικό είναι επιβαρημένο (δηλαδή πατέρας ή μεγαλύτερος αδερφός με πολύ εκτενή αλωπεκία) πρέπει να συμβουλεύονται να αναβάλλουν την Μεταμόσχευση Μαλλιών μέχρι η εξέλιξη της ΑΓΑ είτε να σταθεροποιηθεί είτε να δώσει εμφανέστερα σημάδια του σταδίου προς το οποίο οδεύει. Αν δεν ακολουθηθεί η συντηρητική αυτή προσέγγιση σε έναν νεαρό με έντονα ενεργή ΑΓΑ, το τίμημα είναι τις περισσότερες φορές η αφύσικη εικόνα με την πάροδο των ετών και την επέκταση της ΑΓΑ και στα υπόλοιπα σημεία του τριχωτού. Αντίθετα, αν η προσέγγιση είναι συντηρητική και ο χειρουργός καταφύγει σε συντηρητική σχεδίαση όσον αφορά το ύψος του hairline και αποφύγει το «κλείσιμο» των κροτάφων, θα απομένουν αρκετά μοσχεύματα στη δότρια περιοχή για να ακολουθηθεί η εξέλιξη της ΑΓΑ στο μέλλον. Με τον τρόπο αυτό, ακόμα και αν ο ασθενής δεν παρουσιάσει την εξέλιξη της ΑΓΑ που αναμένονταν, τίποτα δεν έχει χαθεί, καθότι η όποια συντηρητική επέμβαση μπορεί να επεκταθεί προς όλες τις κατευθύνσεις. Η επιθετική όμως προσέγγιση δεν μπορεί να αντιστραφεί και ο ασθενής μπορεί να βρεθεί με ένα τέλεια και πυκνή πρόσθια περιοχή και καθόλου μοσχεύματα στην δότρια περιοχή για να καλύψουν τις νέες άδειες περιοχές πίσω από αυτήν.\
  • Άτομα με μη ρεαλιστικές προσδοκίες από την Μεταμόσχευση Μαλλιών, που συχνά συνοδεύονται από έντονο ψυχολογικό φορτίο και μελλοντικές απογοητεύσεις. Τέτοιες περιπτώσεις είναι άτομα με εμμονή με υπερβολικά χαμηλό hairline και πολύ υψηλή πυκνότητα (που είναι αδύνατη), ή με εμμονή με συγκεκριμένα νούμερα μοσχευμάτων και «συγκεκριμένη» πυκνότητα, άτομα που λένε «δε θέλω να φαίνεται καθόλου το δέρμα του κεφαλιού», άτομα που θέλουν «αόρατη ουλή» και να μπορούν να συνεχίσουν να ξυρίζουν το κεφάλι τους και μετά την Μεταμόσχευση Μαλλιών, άτομα με ελάχιστη αραίωση που απλά υπερβάλλουν στην επιθυμία για κάλυψη, άτομα που πιστεύουν πως το αποτέλεσμα της Μεταμόσχευσης Μαλλιών θα αλλάξει την προσωπική ή κοινωνική ζωή τους και άτομα που έχουν υποβληθεί σε πολλές αισθητικές επεμβάσεις ή συνεδρίες Μεταμόσχευσης Μαλλιών χωρίς ικανοποιητικά αποτελέσματα και ψάχνουν τον ιατρό-σωτήρα!

 

Log in

create an account